Toplum ve Beyin Gelişimi Adına Önemli Bir Kavram: Çift Dillilik

Orijinal metin 14 Aralık 2013 tarihinde Anthony Jackson tarafından yayınlanmıştır.

Orijinal metni görüntülemek için tıklayınız.

Çeviren: Özlem ÖZ

Pulitzer Ödülü’nü kazanan Tüfek, Mikrop ve Çelik (Çeviri: Tübitak Yayınları) kitabının yazarı Jared Diamond’la geçtiğimiz günlerde Düne Kadar Dünyanın Hali: Geleneksel Toplumlardan Neler Öğrenebiliriz? adlı yeni kitabı hakkında konuşmak üzere görüşme şansına sahip oldum.

      Kitabın ön sözü geleneksel toplumlardan öğrenecek çok şeye sahip olduğumuzdur – bunlar aslında mantıksız olmayan kavramlardır: “Batılı, Aydın, Sanayileşmiş, Varlıklı ve Demokratik”. Bugün kalan tek geleneksel toplum Yeni Gine (Diamond’un kapsamlı bir şekilde araştırdığı yer olan) ve Amazon Havzası’dır. Diamond bu kültürler üzerinde araştırma yaparak sağlık ve zenginlik alanlarında gelişme gösterebileceğimizi ileri sürmektedir.

     Kitabın bütün bölümleri çok dillilik ve çift dilliliğin önemi ve dillerin gelişmesi ve yayılmasına adanmıştır. Geleneksel toplumlarda (ve geriye kalan çok azında hala öyle) çok dillilik yaygındı. Batı toplumundaki insanların çoğu eğer bizim çocuklarımız aynı anda birden fazla dile maruz kalırlarsa kafaları karışır diye korkarken, geleneksel toplumlardaki çocuklar bir ya da iki dille sınırlanmaksızın doğumlarından itibaren ek diller öğrendiler. Diamond Yeni Gine’de tanıştığı tek bir kişinin 5 dilden daha az dil konuşuyor olduğunu düşünemez (ki bunlar karşılıklı olarak anlaşılamaz dillerdir, lehçe değildirler). Avrupa’da 2. Dünya Savaşı’nın bitişinden beri Diamond’ın evrensel eğitime olduğu kadar ekonomik ve politik birleşmeye ve İngiliz Dili’nin kitle iletişim araçlarıyla yayılmasına atfettiği çok dillilik tekrar ortaya çıkmaktadır.

    Amerika Birleşik Devletleri’nde İngilizce’nin kitle iletişim ve ticaret dili olması lüksünün tadını çıkarıyoruz. Tabi ki bu bizim diğer kültürleri anlama fırsatını kaçırdığımız anlamına geliyor; onlar bizi anlıyorlar peki ya biz onları? Dünyanın en zengin 7.ülkesi olan Danimarka ikinci bir dili öğrenmekten kaçınmaz. Danca,İngilizce ve ticaret yapabilmek için gerekli diğer Avrupa Dilleri’ne önem verirler.

Diamond da çift dillilik hakkında bir sosyo-ekonomik tartışma ortaya atmaktadır. Diamond “Dili ve kültürü parçalanan toplumlar gurur ve karşılıklı olarak kendi geçimlerini kaybetme ve sosyo-ekonomik problemlere kapılma eğilimi gösterirler.” diye yazmıştır. Bunu görmek için, kendi Amerikalı Kızılderili nüfusumuzdan başka topluma bakmak zorunda değiliz. Devlet yüzyıllar boyunca onların kendi dillerini öğrenmelerini yasakladı ve eğitimin İngilizce yapılması konusunda ısrar etti. Onlara durmadan kendi dil ve kültürlerinin değersiz olduğu söylendi. Sonuç? Onlar şu anda toplumumuzun en fakir tabakasındalar. Bunun yerine neden kültür ve dile değer vermeyi denemeyelim ki? Diamond çift dilli Amerikan Yerlilerinin kendi dillerini bilmeyen Amerikan Yerlilerinden eğitim ve iş alanında daha başarılı olduğunu ve onlardan daha fazla para kazandığına işaret etmektedir. Bu tür programları desteklemek toplum için daha ucuz ve çok daha değerli bir katkı olacaktır.

      Çift dilli olanlar için doğrudan birçok yarar vardır – ilk olarak oldukça geniş bir kelime haznesine sahip olurlar. Örneğin; 6000 kelime (bunun 3.000’i İngilizce ve 3.000’i de Çin lehçesinden oluşabilir). Bir diğeri de gelişmiş idareci fonksiyon ve bilişsel kontroldür. Siz tam da şu anda her ne yapıyorsanız, (şu an şu yazıyı okumaya çalışırken bile) aklınızdan geçip ilk sıraya yerleşmeye çalışan düşüncelerin %99’unu bastırırken bu yazıya odaklanmak zorunda kalırsınız. Bu sizin problem çözmeye yoğunlaşmanıza, görevler arasında yer değiştirmenize ve kelime ve bilgileri hatırlamanıza olanak tanıyan şeydir. (PISA kapsamının iki haftasından sonra bütün bu terimleri duymaktan yoruldunuz mu?) Tek dilli insanlar daha az kelime haznesine sahip olduklarından bir kelimeyi hatırlarken daha az zorlanırlar. Çift dilli kişiler ise kendi dillerini ayrı tutmak ve doğru zamanda doğru konuşma için hangi dili kullanacaklarını bilmek zorundadırlar. Bu durum zarar gibi görünebilir ki zaten çift dilliler jetonu geç düşen kişiler değil midir?

    Yapılan son çalışmalar bunun doğru olmadığını göstermektedir. Çift dilliler bilinçsiz bir şekilde düşündükleri, dinledikleri ve konuştukları tüm zamanlar boyunca daima bilinçsiz bir şekilde kendi yönetimsel kontrollerini kullanıyorlar. Bu yüzden onlar sürekli bu yetenekleri üzerinde pratik yapıyorlar ve sanki bir atlet ya da sanatçıymış gibi bu yeteneklerini geliştiriyorlar. Diamond çift dillilerin uyguladığı bu yeteneğin problemlerin çözümü olduğunu gösteren çalışmalar paylaşır. Bunlar; özellikle şaşırtıcı ya da sürekli değişen ve yanıltıcı bilginin olduğu kurallarla ilgili problemlerdir. Sizi bilmem ama bu bilgiler benim hayatımın yarısını özetlemektedir.

     Son çalışmalar tarafından öne sürülen çift dilliliğin diğer bir yararı ise ömür boyu çift dilli olanların Alzheimer hastalığına 4 ya da 5 yıl daha geç yakalanacak olmalarıdır. Bu hastalık ortaya çıktıktan 5-10 yıl sonra kişinin ölümüne yol açmaktadır. Bu büyük bir farktır. Bu gerçek birçok ailenin çocuklarını çift dilli yetiştirmeye karar vermelerinde tek başına yeterli bir faktör olabilir.

     Bu çalışma hem diğer dillerle ilgili çalışmalara bir diğer tartışma konusu olması hem de diğer kültürler üzerinde çalışmaya neden olması bakımından gerçekten ilginçtir. Hiç yeni olmasada ve topluca unuttuğumuz geleneklerden gelse bile dünyayı izlemek için yeni bir merceğe bazen ihtiyaç duyarız. Sizi “The World Until Yesterday” (Düne Kadar Dünya) kitabını okumaya ve kendinizi yeni ve her nasılsa tanıdık bir bakış açısına açmaya teşvik ediyorum.

İYİ OKUL KÜLTÜRLERİNİN 10 TEMEL ÖZELLİĞİ

Yenilikçi öğretim teknikleriyle ön plana çıkan High Tech High okulları ile ilgili bu video ilginizi çekebilir. Video dili İngilizce'dir, ancak İngilizce bilmeseniz bile okulun ortamı hakkında size fikir vermede yardımcı olacağına inanıyoruz. Aşağıdaki okul kültürüne örnek gösterilen okullardan biri olan High Tech High okulu 4 yıl üst üste 'Mıknatıs Okul' ödülünü alan bir devlet okuludur. Öğrencilerinin tamamını ücretsiz olarak ve rastgele kura sistemi ile almasına rağmen %99'luk bir üniversiteye yerleşme oranına sahiptir.

Orijinal metin 4 Eylül 2013'te gettingsmart.com sitesinde Tom Vander Ark tarafından yayınlanmıştır.

Çeviren: Özben GİRGİN

Orijinal metini görüntülemek için tıklayınız...

           İyi okulları belirleme ve etkili okul liderleriyle görüşmeler yapma kapsamlı bir sonuç içerir ki burada anahtar kelime kültürdür. Güçlü bir kültür, öğretmenlerin daha iyi çocukların ise daha akıllı olmalarını sağlar. Fakat en son yayınlanan HBR makalesine göre, kültür tüm organizasyonların önemli olarak nitelendirdiği özelliklerden biridir; ancak kültür günlük yaşantımız içerisinde iş yönetiminde, okul çerçevesinde kolaylıkla göz ardı edilir veya unutulur.

Yaz dönemi ödevimiz yüksek performans kültürünün 10 temel özelliğini belirlememizi sağladı:

·                   Değerler:  DSST Devlet Okulları CEO'su Kurtz’a göre,  ‘Biz ilk organizasyonun sahip olduğu bir değeriz.’ ‘Her birey, tam anlamıyla tanınmak, kim olduğunu duyurmak ve insanlık tarihine önemli katkılarda bulunabilmek için çabalar.’ Kurtz’a göre, ‘Bireyin karakteri yetişkinlikle beraber şekillenmeye başlar.’ Bu, temel değer bağlılığı, modellenme, 360 derece değerlendirme ve kutlamalar anlamına gelmektedir. Akıllı öğretmen edinme konusunda , blog yazarı Susan Lucille Davis, ‘Zaman, güven ve ilişkiler öğretmenlerin en çok aradığı özelliklerdir.’ demiştir.

·                 Eşitlik: İyi okullar etkili öğrenme süreçlerinde sadece saygın öğrencileri değil tüm öğrencileri kapsarlar ve güçlü dayanaklarla oluşturulan akademik zihniyetlerini geliştirirler. Okul müdürü Stephen Mahoney’ e göre, Springfield Rönesans okulunun öğrencilerinin başarıları, çocuğun zip kodunun onun kaderini belirlemediğini kanıtlamıştır.

·                Yenilik: Okullar, gelecek nesil birey odaklı gelişim tarafından desteklenen ‘başarısız bir şekilde ilerleme, hızlanma’ kültürünü oluşturmaya ihtiyaç duyacaklar. Summit devlet okulu CEO'su Diane Tavenner, ‘Kendimizi başlangıç stratejilerine adadık.’dedi. Tavenner’in düşüncesinde söylemek istediği ‘döngüyü oluştur, ölç ve öğren’dir.Her bir ders, sınıf seviyesi, okul grubu Google Drive aracılığıyla öğrenci demografiklerini, derslerdeki gelişmelerini ve değerlendirme sonuçlarını içeren görselleştirme kolaylığı için haftalık olarak bilgi paketi alırlar.6 Summit okulunun tümündeki ders grupları haftalık olarak video konferans aracılığıyla buluşurlar.

·               İyi alışkanlıklar: Launch Expeditionary Learning Charter okulu güne sorumluluk, ustalık, merak, farkındalık ve sevgi öğelerini içeren Launch kültürü merkezli Kalp ve Zihin alışkanlıkları hakkında konuştukları ve çalışmalar yaptıkları 30 dakikalık danışmanlık sürecini içeren ekip çalışması ile başlarlar. Alışkanlıklar kültüre ve her bir öğrenme deneyimine entegre edilir.

·               İlgi: Moorseville North Carolina ‘dijital yakınsama’ başarısıyla ilgi gördü, fakat kültür gizli bir lezzettir. ‘İlerleme duygusuna sahip olan okullar gelişir’ ve bunun aksine müdür Mark Edwards ‘Teknik planlar güçlü kültürel temeller olmadan çöküntüye uğrar.’ demiştir. Hevesi bulaşıcı olan Edwards ‘Çalışmalar öğrencileri sevmeye ve onlarla ilgilenme ile başlar.’ demiştir. Bölgenin dilini etkileyen Flippen Grubu tarafından oluşturulan profesyonel gelişim programı olan ‘Çocuğun KalbiniKazanma’ uygulamasını kullanırlar.

·             Önemli problemler: High Tech High kurucu Larry Rosenstock, ‘Biz insanların yeni okula başlama paradoksunu kucaklayarak onları şaşırtmak istiyoruz.’ demiştir. DSST Devlet Okulları gibi iyi okullar bu şaşkın olma durumunu müfredat programına entegre eder. Öğretmen olan Jim Stephen’a göre, ‘bu durum bir sonuca ulaşabilmekten önce empati, kavrayış yeteneği ve ön örnek yapımını gerektirir ve bu yaklaşımla öğrenciler okul dışında da problemleri çözebilmeyi öğrenirler.’

·               Destekleme: Mooresville’deki yeni çalışanlar danışmanlarla eşleşir. Her okuldaki teknik yardımcılar yeni çalışanların ihtiyaçlarına odaklanırlar. Bir öğretmen, ‘Bu sürecin en iyi tarafı, bir işaretimde ve çağrımda bir Teknik Yardımcıya ulaşabilmekti. ’ dedi.

·               İşbirliği: Rocketship Eğitimi öğretmenleri her yıl ortalama 250-300 saatlik profesyonel eğitim alırlar. Yeni öğretmenler öğrencilerin kullandığı tüm araç-gereçleri kullanırlar. Preston Smith ‘Zaman, aynı zamanda veri analizi yapma, gerçek zamanlı ders işleme, okul liderleriyle beraber öğretme, Bireyselleştirilmiş Öğrenme Uzmanlarıyla ve özel öğretmenlerle iş birliği içinde olma ve çevrimiçi programımızı eğitime entegre etme konusunda harcanır.  ’

·              Uzmanlık: Başarı Akademisi üyesi Eva Moskowitz ‘Kültür inanılmaz derecede önemlidir'. Başarı Akademisi öğretmenleri pozitif, coşkulu ve öğrencilerine inanan kişilerdir.’ diyerek açıklamada bulunmuştur. ‘Biz günlük uzmanlık kültürüne sahibiz- öğrencilerin zeki bir şekilde zorlu içerikle mücadele etmesi gerektiğine ve öğretmenlerin uzmanlıkta  ısrar etmeleri gerektiğine inanırız.’

·              Uygulama: Moskowitz ‘Her saat, her dakika öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılarsak, bu durum yüksek seviyede dağıtım için işlemsel yeterlik gerektirir; çoğu insanın fark ettiğinden çok daha yoğundur ve önemli işlemsel yetenekleri gerektirir.’ dedi.

Her okul bir kültüre sahiptir. Büyük kaotik okullarda çocuklar davranışsal normların çoğuna sahiptir. Bunun aksine, daha yoğun öğrenme ortamları istendik bir şekilde entelektüel misyon çerçevesinde hazırlanır ve her hafta bunlar sözel olarak ve eylemsel olarak yenilenir ve gözlenebilirdir.

Edirne YGS 2014 Analizleri

Edirne Milli Eğitim Müdürlüğü Yenilik Birimi, TEOG sınavı verilerini eğitimcilerimizin değerlendirmesi için yayınlamıştı. Burada zümrelerin merkezi sınav ve okul yazılılarının karşılaştırılması ile veriye dayalı iyileştirmeler yapabilmelerine imkan sağlanması hedeflenmişti.

Aynı yaklaşımla Edirne ilindeki ortaöğretim kurumlarının YGS 2014 verilerini eğitim paydaşlarımızın (İdareci, Öğretmen, Veli, Öğrenci vb.) değerlendirmesine açıyoruz. Kişisel veriler gizlilik gereği yayınlanmamaktadır.

Aşağıda bağlantısı verilen analizlerde;

İlçeler, okullar ve şubeler branş ve cinsiyet bazlı karşılaştırılabilmektedir. Gerekli filtreler uygulanarak iki sınıf arasındaki farklılıklar bile analiz edilebilmektedir. Bu geri dönütlerle eğitim faaliyetlerinde daha sağlıklı verilerle iyileştirmeler yapılabilir.

Kullanım Rehberine ulaşmak için tıklayınız.

İnfo-grafiklere buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.