Japon Çocuklar Neden Okula Yalnız Gidebiliyorlar?

         2 Ekim 2015 

Çeviren: Gülşah GÜNEŞ

Orijinal metin için tıklayınız

 Tokyo gibi büyük şehirlerde bile, küçük çocuklar metroya binip kendi işlerini hallediyorlar. Sebebi grup dinamikleriyle yapılacak birçok şeyin olması.

         
Çocukların tek başlarına ya da küçük gruplar halinde oturacak bir yer aramak için tren vagonlarında gezinmeleri  Japon toplu ulaşımında yaygın bir manzaradır.

        
Çenelerinin altından bağlanmış geniş kenarlı şapkayla diz hizasında çorap, rugan ayakkabı ve ekoseli jile giyerler ve tren biletleri sırt çantalarına iğnelenmiştir. 6-7 yaşlarındaki çocukların, okula gidiş geliş yollarında ve görünürde hiçbir koruma yok. “Hajimete no Outsaki”  ya da “My First Errand” denilen popüler televizyon programı, aileleri için bir görev yapmak amacıyla gönderilen 2-3 yaşlarındaki çocukları ön plana çıkarır. Manava veya fırına çekinerek yol aldıkça gelişimleri bir kamera ekibi tarafından gizlice kayıt altına alınır. Bu program 25 yıldan fazladır devam etmektedir.

         Bir abi ile kardeş, İlk Getir Götür İşim programında ilk defa sebze almak için yola koyulurlar.

         Tokyo’da 12 yaşındaki Kaito, 9 yaşından beri velayetini paylaşan ebeveynlerinin evleri arasında tek başına trene biniyor. O “Başta trene tek başına binip binemeyeceğim konusunda biraz endişeliydim fakat sadece biraz.” Diye itirafta bulundu.

         Şimdi bunun kolay olduğunu söylüyor. İlk zamanlarda ailesi evhamlılardı fakat devam ettiler çünkü onun yeterince büyük olduğunu hissediyorlardı ve birçok çocuk bunu güvenli bir şekilde yapıyordu.

         Dürüst olmak gerekirse, hatırladığım kadarıyla, trenler güvenilir ve gitmesi kolay bir ulaşım aracı ve ayrıca çocuğumuz trenle zamanında gelir. (Ailesi, gizlilik uğruna isimlerini ve onun soy isminin yayınlanmamasını rica etti.)

Üveyannesi hatırlatıyor: Tokyo’da ben ondan daha gençken telefonumuz yoktu ama buna rağmen ben trenle A noktasından B noktasına gitmeyi başardım. Eğer kaybolursa, bize ulaşabilir.

         Bu olağandışı bağımsızlık düzeyini ne açıklar?

Doktora tezini Japon gençler üzerine yazan, kültürel antropolog Dwayne Dixon’a göre sadece kendine yeterlilik değil aynı zamanda grup güveni. Çocukların bunu erkenden öğrendiğini ve tercihen herhangi bir toplum üyesinin hizmet için veya başka birine yardım için çağırılabileceğini söylüyor.

         Bu varsayım okulda, bu tarz görevlerde personele bel bağlamaktansa çocukların temizlik ve yemek servisinde yer almalarıyla pekiştirilmiştir. Bu iş gücünü çeşitli kollara dağıtır. Dixon “ Bu örneğin bir tuvaleti temizlemek için ne gerektiğini herkese öğretirken aynı zamanda iş gücünü çeşitli kollara dağıtır ve olasılıkları dönüşümlü olarak yer değiştirir” diyor.

        "O, 9 yaşındaki bir çocuğun Londra ve New York’ta değil yalnızca Tokyo’da metroya tek başına binmesine izin verirdi."

         Paylaşılan alanların sorumluluklarını almak, çocukların, sahipliğin gururunu yaşamalarını ve berbat etmenin sonuçlarını kendi başlarına düzelteceklerini somut bir şekilde anlamaları anlamına gelir. Bu etik kamusal alanda daha geniş alan yayılır. (Tek sebebi Japon sokakları genellikle çok temiz)

         Toplum içine çıkan bir çocuk, acil bir durumda bir grubun yardım edeceğine güvenebileceğini bilir.

Japonya oldukça düşük suç oranına sahiptir. Bu da ailelerin çocuklarına dışarı tek başına göndermeleri konusunda kendinden emin hissetmelerinin ana nedenidir. Fakat küçük orantılı kentsel alanlar, yürüme, taşıt kullanma kültürü emniyeti geliştirir ve belki bunun kadar önemli güven algısını geliştirir.

         Dixon “Kamusal alan daha iyi düzenlenir, insan boyutunda alanlar aynı zamanda akışı ve hızı kontrol altında tutar” diye söz etmiştir. Japon şehirlerinde insanlar her yer de yürümeye alışkındırlar ve toplu taşıma, araba kültüründe iyi sonuç alır; Tokyo’da yolculukların yarısı tren yoluyla veya otobüs yoluyla, çeyreği ise yürüyerek gerçekleştirilir. Sürücüler yolu paylaşmaya, yaya ve bisikletlilere yol vermeye alışkındırlar.

         Kaito’nun üvey annesi 9 yaşındaki bir çocuğun Londra ve New York’ta değil yalnızca Tokyo’da metroya tek başına binmesine izin verebileceğini söylüyor. Bu Tokyo metrosunun risksiz olduğu anlamına gelmez. Kadınların ve kızların taciz edilmesinin kalıcı problemi, örneğin 2000 yılında başlayan, yalnızca kadınların bulunduğu arabaların tanıtımına yol açtı. Birçok şehir çocukları hala okula giderken tren kullanmaya devam ederler ve mahallerinde yakın denetim olmaksızın getir götür işleri yapmaktadırlar.

         Onlara bu özgürlüğü vererek aileler yalnızca çocuklarına değil bütün topluma önemli bir güven yerleştiriyorlar. Dixon “Dünyadaki çocukların çoğunun kendi kendine yetebildiği gözlemlenmiştir.” Fakat şüphe duyduğum şey şu ki Batılıların sık sık konuşulmamış ve istenmemiş güven duygusundan ve işbirliğinden kafaları karışmıştır.